واژه عباس، صيغه مبالغه از ماده «عبس» است كه به معني گرفتگي چهره مي باشد. حضرت ابوالفضل عليه السلام از مصاديق بارز «أشدّاءُ عَلَي الكفّار» مي باشد. وي بر دشمنان حق عبوس و خشن و در جنگ با آنان غيور و دلاور بود. اين نام از همان دوران، نشانگر شهامت و صلابت ابوالفضل عليه السلام بود. مرحوم علامه حائري در كتاب معالي السِبطين مي نويسد: «اميرمؤمنان عليه السلام او را ازاين رو عبّاس ناميد كه به شجاعت، شكوه، صولت و خشم او در پيكار با دشمنان آگاهي داشت. دشمنان در برابر او لرزه بر اندامشان مي افتاد و صورت هايشان از ترس او رنگ درمي باخت. او قهرماني بود كه شجاعت را از پدرش به ارث برده بود و بيني گم راهان در برابر او به خاك ماليده مي شد».